Gordelbestek (1640-45) door David I Schwestermuller
MOU Oudenaarde, zilver
Gordelbestek
zilver
-
1640 - 1645
David I Schwestermuller (1596-1678), een zilversmid/kunstenaar van Augsburgse afkomst
klik op de foto om de diashow te starten
Waar te bekijken?
Dit zilveren gordelbestek uit ca. 1640 – 1645 werd vervaardigd door David I Schwestermuller (1596-1678), een zilversmid/kunstenaar van Augsburgse afkomst. Je kan het bekijken in de Zilverzaal, op de bovenste verdieping van het museum.
Eten met bestek: een relatief recente gewoonte
Wij kennen de gewoonte om met bestek te eten, maar dit is niet altijd zo geweest. In vele culturen wordt vandaag nog met de vingers gegeten. Tot rond 1500 bestonden er in onze regio zo goed als geen gedragsregels aan tafel. Messen werden natuurlijk gebruikt om het voedsel te snijden, lepels voor de vloeibare maaltijden, maar vorken daarentegen werden zelden gebruikt. Vast voedsel werd meestal met de vingers naar de mond gebracht of met behulp van een mespunt. Dit gordelbestek bestaat uit twee messen en een tweetandige vork, die enkel gebruikt werd als hulpmiddel bij het snijden van vlees. Het gebruiken van een vork bleef een lange tijd iets voor de elite (de adel en de rijke handelaren). In het midden van de 17de eeuw werd een vork beschouwd als modieus.
.
Het woord 'bestek'
Het woord bestek verwijst origineel niet naar het eetgerei zelf, maar naar de koker of doos waarin het eetgerei opgeborgen werd. Het was vroeger de gewoonte om zelf overal een persoonlijk bestek mee te nemen. Zowel mannen als vrouwen droegen hun bestek aan de gordel, want kleding had in die tijd geen zakken. De elite had vaak een exemplaar zoals deze: een kostbare koker met bijpassend eetgerei. Deze werden fraai versierd om te kunnen pronken met de welstand.
Dit exemplaar en vele anderen werden versierd met gesoldeerd draadwerk, ook wel filigraan genoemd. Filigraan of fijn gouddraad is een samentrekking van de Latijnse woorden “filum” (draad) en “granum” (kleine kraal). De techniek bestaat uit het krullen, draaien en vlechten van fijne buigzame metalen, die dan samen gesoldeerd worden. Vaak hielden deze type kokers met mes(sen) en vork ook functie als bruidsgift. Bij de gewone mensen was het persoonlijk bestek meestal gelimiteerd tot een mes en een leren schede om deze in op te bergen.
terug naar overzichtspagina "objecten in de kijker"
